Đức Như Lai xuất hiện ở thế gian vốn vì muốn chúng sanh phát minh tâm địa [của chính mình][155]. Nhưng tâm không dấu vết, khó để hình dung. Ở trong hư không, không ngừng vẽ ra một con rắn mũi rùa[156], đầu đuôi uốn khúc không thể thấy, cũng không thể sờ được. Nay không tự lượng, vẽ rắn thêm chân (: thiêm túc), mà nó không cách nào hét lên với người ư? Chao ôi! Mong muốn người ta thấy chân biết rắn, như ngón tay chỉ trăng. Người đọc hiểu đúng, thấy rắn mất chân, được ý quên rắn, mới là khéo sử dụng trí tuệ, còn không vui sao? Nếu như không hiểu đúng, không khỏi trúng nhằm khí độc, thì phải rất khiêng sợ, e dè!

Bát-nhã ba-la-mật-đa Tâm kinh u tán (般若波羅蜜多心經幽贊), gồm 2 quyển: thượng và hạ, gọi tắt là Tâm kinh u tán, do ngài Khuy Cơ đời Đường soạn, thu vào Đại chánh tạng, tập 33, số 1710...Nay vì hữu tình bị tập quán kiết sử8 che lấp, cho nên cung kính tiếp nhận tà giáo, chê bai hủy hoại Đại thừa. Đối với các kinh nghĩa lý về Không và Hữu, y theo lời kinh mà chấp trước, dựa trên ý tưởng mà kiến giải, nên sinh tâm chán ghét, mong cầu. Dù mong cầu yếu đạo xuất ly, thân cận bạn lành, nhưng do mê lầm mà dạy điều tà, học điều loạn. Sợ biển văn rộng lớn, ban đầu không có ý tìm tòi; ưa kinh văn khái lược mà vẫn không sao hiểu được. Với lý của chân tục, tranh nhau nói có không; nơi pháp của tâm cảnh, thay nhau sanh lấy bỏ. Với nghĩa của Chánh pháp, cần phân biệt rõ ràng đúng sai, để hữu tình tin học đều được lợi lạc, tôi y theo sự truyền dạy [từ Thầy tôi] trước đây mà tán dương tóm tắt đối với nghĩa lý Trung đạo.

Trung luận, còn gọi là Trung quán luận, bốn quyển, Bồ-tát Long Thọ trước tác kệ tụng, ngài Thanh Mục làm Thích luận, được dịch ra chữ Hán bởi ngài Cưu-ma-la-thập. Đây là bộ luận trọng yếu của Phật giáo Đại thừa, là luận thư căn bản của Trung quán tông của Ấn Độ và Tam luận tông của Trung Quốc.

DẪN NHẬP Theo Chân ngôn tông, Phật giáo được chia thành Mật giáo (密教 ) và Hiển giáo (顯教 ). Hiển giáo tương tự như đạo lý duyên khởi trong Trung Quán Luận, nó giúp ích cho sự hiểu biết về tánh Không của thế giới hiện tượng, nhưng không mang lại sự giác ngộ hoàn toàn. Mật giáo đưa đến sự thể nhập Phật tánh của chính mình qua Tam mật gia trì và Lý cụ thành Phật.

Thiền sư Đại Điên Bảo Thông (732 - 824) là tăng sĩ đời Đường, tác giả Bát nhã tâm kinh chú giải. Minh Châu Hương Hải (1628 - 1715), thiền sư Việt Nam thời Hậu Lệ, có viết tác phẩm Giải Tâm kinh Đại Điên, bằng chữ Nôm, tức là dịch Việt bản Tâm kinh chú giải của Đại Điên; bản dịch ấy mang ký hiệu AB. 530 của Viện Nghiên Cứu Hán Nôm. Các bản Tâm kinh chú sớ từ Trung Hoa được chư Tổ VN thỉnh về từ thế kỷ 15 trở về sau, gồm có: Tâm kinh Thiêm túc của sa môn Hoằng Tán, Tâm kinh trực thuyết của đại sư Hám Sơn và Tâm kinh chú giải của hòa thượng Đại Điên.

Bát thức quy củ tụng Trang chú được cho là của ngài Huyền Trang hay đệ tử của ngài biên tập, là một trong những tác phẩm thường được xem là phổ thông nhất về Duy thức học. Duy thức trong Bát thức quy củ tụng mang nặng tánh chất luận lý học. Các bài tụng cô đọng những nhận thức của ngài Huyền Trang về Duy thức, mà trong đó chú trọng đến hình thái và đối tượng của nhận thức, ngang qua sự khởi điểm từ phạm trù tam tánh, tam lượng và tam cảnh.

“Phạn bản của Bát-nhã Ba-la-mật-đa tâm kinh được dịch bởi ngài Tam tạng nhà Đại Đường vậy. Ngài Tam tạng quyết chí đi đến Tây Trúc.

Cái gọi là Tâm, chính là cái Tâm của Đại trí tuệ đến bờ bên kia, chẳng phải cái tâm khối thịt[5] hay cái tâm vọng tưởng[6] của người đời. Do người đời không biết mình vốn có cái Tâm của Ánh sáng trí tuệ, nên chỉ nhận bóng dáng của vọng tưởng phan duyên, rồi nương tựa cái tâm khối máu thịt ấy làm chân tâm

Vô Trước (Skt. Asaṅga) sinh vào khoảng năm 375 CN tại Purushapura, thành phố chính của Gandhara, miền bắc Pakistan ngày nay. Người mẹ bà la môn của ông, Prakashashila (Skt. Prakāśaśīla), ở kiếp trước, từng là một học giả Phật giáo uyên bác, sùng kính Bồ tát Quán Thế Âm. Trong một cuộc tranh luận với một học giả khác, bà đã gọi đối thủ của mình là phụ nữ và vì sự xúc phạm này, Quán Thế Âm nói rằng bà sẽ tái sinh thành phụ nữ 500 lần, nhưng Ngài sẽ luôn quan tâm đến bà.