Tiểu luận này phê bình đặc điểm tiêu chuẩn của chánh niệm là nhận thức không phán xét (non-judgmental) và chỉ tập trung vào hiện tại (present-centred), cho rằng mô tả này bỏ sót một số đặc điểm cốt lõi của chánh niệm như đã được mô tả bởi các bản chú giải Phật giáo cổ điển, vốn cho thấy chánh niệm có liên quan đến quá khứ cũng như với hiện tại.

Từ khi Phật giáo bắt đầu ở Ấn Độ cho đến cuối thiên niên kỷ đầu tiên của Công nguyên, các triết gia Phật giáo đã bận tâm đến vấn đề thống nhất trong đa dạng. Nói chung, các triết gia Phật giáo phủ nhận sự tồn tại của bất kỳ thứ gì được cho là duy trì được tính thống nhất của chính nó trong khi nó xảy ra hoặc liên quan đến nhiều thứ khác. Có một câu trong Kinh văn Đại Thừa (Mahāyāna) có tên là Kinh Lăng già (Laṅkāvatāra Sūtra) tóm tắt lập trường phổ biến của Phật giáo:

Con người chúng ta có thể tự hào về những cách mà xã hội của chúng ta đã trở nên nhân đạo và hòa bình hơn. Tuy nhiên, một số tiến bộ mà chúng ta tin tưởng vào thế giới hiện đại lần đầu tiên được thiết lập bởi một vị vua Ấn Độ cổ đại tên là Ashoka, người mà ngay cả ngày nay, như Bruce Rich lập luận, vẫn cho chúng ta một mô hình lãnh đạo sáng suốt.

Câu hỏi cho bài giảng hôm nay là: "Điều gì làm cho sự giác ngộ trở nên khả thi?" Câu hỏi này có thể được tiếp cận như một ứng dụng đặc biệt của câu hỏi tổng quát hơn: "Điều gì làm cho bất cứ điều gì trở nên khả thi?" Nói cách khác, câu hỏi có thể là "Làm thế nào một thứ có thể chuyển từ khả năng thành hiện thực?" Trước khi xem xét câu hỏi về điều gì làm cho sự giác ngộ (giác ngộ) trở nên khả thi—hoặc, về cách một chúng sinh chuyển từ khả năng trở thành một vị Phật thành một vị Phật thực sự—hãy để tôi nói chung hơn về cách các tiềm năng được hiện thực hóa.

Chúng ta có thể xem xét bản chất của Đức Phật qua hai lăng kính: Đức Phật của lịch sử và Đức Phật của đức tin (saddhā). Sự khác biệt rõ ràng giữa họ là Đức Phật lịch sử đã chết, trong khi Đức Phật đức tin còn sống. Hãy bắt đầu với Đức Phật của lịch sử. Khi còn sống ông được nhìn nhận như thế nào? Và đặc biệt, liệu ngài có phải là Đức Phật của đức tin không?

Theo những nguồn cổ xưa nhất, vài tháng sau khi Đức Phật nhập diệt, 500 nhà sư, tất cả đều là các vị A la hán, đã gặp nhau ở Vương Xá (Rajagaha) và tổ chức cái thường được gọi là Đại kết tập đầu tiên (pathama sangiti).

Theo truyền thống ở châu Á, thiền định và giác ngộ là lãnh vực của những người xuất gia và người tu luyện yoga, trong khi những người cư sĩ thường đi theo con đường đức tin và tích lũy công đức. Ở phương Tây, một mô hình khác đang phát triển, trong đó các hành giả tại gia thiền định và tìm kiếm sự giác ngộ trong khi vẫn theo đuổi cuộc sống gia đình, sự nghiệp và gắn bó với xã hội.

Từ “Phật” (Buddha) đã được biết đến và lưu truyền trước khi Đức Phật xuất hiện ở Ấn Độ. Từ này có nghĩa là “giác ngộ” và những người tìm kiếm tâm linh thường thảo luận về câu hỏi “Đức Phật là ai? Ai đã giác ngộ?”

Mục đích của bài viết này là khám phá cách tiếp cận đối với “chánh niệm” nằm ngoài luồng chính thống thông thường của Phật giáo. Cách tiếp cận này áp dụng lập trường “bất nhị” (non-dual) đối với thực hành thiền, và dựa trên kinh nghiệm hạn chế và đào tạo của tôi về Giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm