Thưa các anh chị em, tôi muốn nói về đề tài những giá trị tâm linh qua việc định nghĩa hai bình diện hoạt động tâm linh hay tôn giáo. Để bắt đầu tôi xin nói rằng, mục tiêu chính yếu của con người là chúng ta muốn có một đời sống hạnh phúc.

Tôi thích phòng khách sạn này. Nó rộng rãi và trần cao, một trong ít phòng khách của Circuit House, một tòa nhà lớn thời thuộc địa được nhà chức trách Ấn Độ sử dụng cho chính quyền Raigir, một thị trấn nhỏ gần núi Linh Thứu.

Đức Đạt Lai Lạt Ma rời khu vực giản dị của ngài ở tầng thượng một tu viện Tây Tạng tại Đạo Tràng Giác Ngộ và đi xuống cầu thang bên ngoài khoảnh sân hẹp của tu viện. Chiếc xe Đại sứ trắng đậu ở đấy.

Trong Phật giáo, có ba mẫu người lãnh đạo với tâm từ bi: người dẫn đầu là người luôn đi tiên phong, gánh vác mọi rủi ro và là một tấm gương cho mọi người noi theo; người lái đò là người đồng hành và quan tâm đến những người cộng sự của mình cũng như quyết định những thăng trầm trong một cuộc vượt biển; cuối cùng, người chăn cừu là người dẫn dắt và chứng kiến từng người trong tập thể đến được nơi an toàn trước cả mình. Ba mẫu người lãnh đạo, ba cách tiếp cận khác nhau, nhưng điểm chung của họ là sự quan tâm đến lợi ích và hạnh phúc của những người mà họ lãnh đạo.

Đức Đạt-lai Lạt-ma nêu lên các sự nghịch lý trên đây chẳng phải là để chúng ta đọc chơi cho vui rồi quên đi, mà là để đánh thức chúng ta trước những cái thường tình trong cuộc sống mà chúng ta đã nhẹ nhàng chấp nhận từ lúc nào không hề biết. Nhận thấy những nghịch lý ấy nhưng có làm gì được để thay đổi, đó quả là một việc không dễ và tùy thuộc vào mỗi cá nhân chúng ta.

Đã ba mươi năm kể từ ngày tôi yết kiến Đức Đạt Lai Lạt Ma lần đầu tiên. Trong những năm gần đây, chúng tôi bay với nhau, bẻ bánh mì với nhau, và đôi khi ở trong khu thường trú của ngài vào những lúc sáng sớm. Khi chúng tôi làm việc cho quyển sách, ngài chia sẻ tuệ giác của ngài về tha thứ, từ bi và tánh không. Từng chút một, ngài thấm nhuần trong tôi ngày càng sâu đậm. Cho đến bây giờ tôi thấy ngài như hình ảnh một người cha.