Cải đạo là sự thay đổi niềm tin, chuyển từ tôn giáo này qua tôn giáo khác khi người ta thấy tôn giáo mới thích hợp với họ hơn là tôn giáo mà họ đang theo. Và đây là hiện tượng bình thường trong đời sống tín ngưỡng của con người.

Hiện nay, có nhiều người, nhiều nơi thực hiện phóng sinh. Việc phóng sinh được tiến hành từ những cá nhân với vài con cá, con chim cho đến có tổ chức mà số lượng lên đến hàng tấn. Phóng sinh là một việc làm tốt đẹp xuất phát từ lòng từ bi không nỡ nhìn con vật bị giết mà cứu giúp. Tuy nhiên, khi việc phóng sinh đã trở thành hình thức, thì ý nghĩa cao đẹp của nó cũng không còn, mà ngược lại còn sinh ra nhiều bất cập, hệ lụy cần nên suy nghĩ.

Nếu có ai đó hỏi Phật Pháp có gì hay thì những người đệ tử Phật sẽ trả lời như thế nào? Cái gì là cốt tủy của đạo Phật, cái gì tạo nên sự khác biệt của đạo Phật so với các tôn giáo, giáo phái và truyền thống tâm linh khác? Nói cách khác, cái gì là chân giá trị của Phật Pháp và tạo nên sự cao thượng của tu sĩ Phật giáo?

.....Trường hợp của Sư không phải là cá biệt. Có rất nhiều trường hợp giống như thế. Tức là cả đời đi tu ở chùa nhưng khi già yếu hay bịnh đau thì phải về nhà cho người thân nuôi. Đây thật sự là điều đáng buồn trong Phật Pháp. Phật giáo hàng năm tổng kết làm từ thiện hàng chục tỷ đồng, nhưng không ít những người đồng phạm hạnh của mình sống trong thiếu thốn, bệnh tật không ai quan tâm... Tôi nghĩ rằng Giáo Hội và Trụ trì các chùa cần nên có những quy định và chính sách chăm lo, nuôi dưỡng tăng, ni khi họ về già. Chứ còn tu cả đời ở chùa mà khi về già thì phải trở về nhà để nương náo gia đình thì… buồn quá.

Thời gian gần đây, ngoài xã hội thì ta thấy xảy ra nhiều trường hợp học trò phạm thượng không tôn trọng thầy cô, còn trong chùa thì cũng có hiện tượng Tăng Ni trẻ sống buông lung. Một phần ở đây là do xu hướng của thời đại thích hưởng thụ theo ngũ dục lạc trong khi đạo đức của con người không còn được xem trọng; nhưng tôi cho rằng phần lớn nguyên nhân là ở nơi người lớn, chịu trách nhiệm giáo dục. Tư cách của những người lớn không đủ tôn nghiêm để răn đe và làm tấm gương tốt lớp trẻ noi theo.

Thời tiết năm nay tự nhiên trở nên lạnh hơn những năm trước. Nghe nói ở miền Bắc có nơi còn có tuyết rơi nữa. Trong cái không khí se lạnh của buổi sớm mai, tôi ngồi bên tách trà nghe mùi thơm hoa Nguyệt quế lan tỏa trong màn sương sớm, tự nhiên cảm thấy nhớ cái lạnh Ấn Độ hồi còn học bên đó ghê. Nhớ nhất là những năm Tết không về, cùng với huynh đệ đón Tết cổ truyền nơi đất Phật, vui không biết bao nhiêu mà kể.

Giới, Định và Tuệ là ba môn tu học quan trọng trong Phật giáo. Ta thường hay nói “Nhân Giới sanh Định, nhân Định phát Tuệ”. Tuy vậy, không phải ai cũng hiểu rõ mối quan hệ nhân quả ấy xảy ra như thế nào. Xin được chia sẻ một ít hiểu biết về vấn đề này.

Sở dĩ tôi bối rối là vì trong tác phẩm này có quá nhiều nghi thức, nghi lễ mà chư tăng phải làm trong một năm như: chúc thánh, chúc quốc vương, vía chư Phật, bồ tát, la hán, tổ sư, chư thiên, anh hùng dân tộc, ông công, ông táo, những ngày rằm lớn như tháng giêng, tháng bảy, tháng mười, tết trung thu… Rồi cũng có nghi thức cúng cầu mưa, cầu mưa tạnh, cúng nhật thực, nguyệt thực, trừ sâu bọ…. Chúng ta nên nhớ rằng, đây là một thiền viện nên việc tu thiền phải là việc làm chính yếu. Hơn nữa, Tổ Bách Trượng Hoài Hải là một thiền sư đã giác ngộ thì ngài đâu có tin những chuyện nhật thực, nguyệt thực… có thể cầu cúng mà được. Cho dù ngài có tùy thuận phong tục thế gian thì cũng phải có mức độ. Chứ nếu mà chư tăng phải thực hiện hết những thứ này thì còn thì giờ đâu mà ngồi thiền nữa.

Gần đây truyền thông đưa tin về ngôi đền Kodaiji có tuổi đời 400 năm ở Kyoto đã sử dụng một mẫu robot có kích thước tương đương người trưởng thành để thuyết giáo như một nhà sư thực thụ. Nhà sư trụ trì của đền Kodaji còn hy vọng rằng robot này sẽ thay đổi bộ mặt tôn giáo và nâng tầm đạo Phật. Đã có rất nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề này.