Một hôm đang đi dao chơi tôi bỗng nghe thấy một bài hát rất vui nhộn vang ra. Tôi nhớ rất là câu “Moi je suis unique. Moi je suis mangifique.” Dịch tạm ra tiếng Việt là tôi là người duy nhất. Tôi là người tuyệt vời. Hay quá. Đúng như chủ đề của bài giảng của tôi bao năm nay “Khai phá tiềm năng vô hạn trong bạn”. Thé là tôi rảo bước về phía tiếng hát.

Một hôm, sau bữa ăn sáng, thầy Pháp Sứ hỏi tôi có bận gì chiều nay không. Tôi nói rằng không. Thế rồi thầy bảo “Quý thầy đợi chú lúc 15h ở bãi đỗ xe gần tăng xá”. Tôi gật đầu nhận lời. Trong lòng nghĩ rằng mình từ Việt Nam mới sang tham gia thực hành thiền, chắc quý thầy mời tôi uống trà hoặc có thể dẫn đi tham quan hay có những điều tâm sự thầm kín. Vậy là tôi tắm rửa sạch sẽ, mặc bộ đồ màu nâu mới, chuẩn bị đến giờ được hẹn.

Thành tâm mong rằng những ai may mắn có trên tay cuốn sách quý này mang vào ứng dụng cho cuộc sống và công việc của chính mình, để chuyển hóa chính mình, gia đình và người thân. Mong thật nhiều người được chuyển hóa.

Tôi đến chùa Pháp Vân của nước Pháp và thế nào lại có may mắn gặp một nhà sư người Indonesia đang ở đây. Nói chuyện mới biết rằng thầy sang đây tu học 1 năm để rồi lại quay về Indonesia phụng sự tiếp tục. Tôi ấn tượng với nụ cười nhẹ nhàng của sư lắm, mặc dù không biết pháp danh.

Chuyến tàu chở chúng tôi từ Paris về ga Saint Foy La Grande đúng không sai một phút. Xuống tàu tìm mãi không thấy ai đón. Chúng tôi ra ngoài cửa ga đợi nửa tiếng vẫn không thấy ai. Thế là bắt đầu sốt ruột. Tìm lại trong người và hành lý thì hoàn toàn không có điện thoại của Làng Mai, không có địa chỉ. Nghĩ lại thấy mình thật là không cẩn thận, không chu đáo. Biết đi đâu bây giờ. Từ ngày rời Việt Nam tôi không hề dùng điện thoại, chỉ check email và vào facebook up tin một chút vào buổi tối mới mà thôi.

Có một thói quen thú vị của tôi rằng trừ những chuyến đi công tác chính thức và theo yêu cầu của ban tổ chức hoặc hội nghị thì ở khách sạn, còn những chuyến đi tự do tôi thích ở nhà riêng với chủ nhà mà tiếng anh gọi là home stay. Quả thật là luôn thú vị, bởi mỗi gia đình một cách sống, mỗi quốc gia một nền văn hóa, mỗi lần ở là vô vàn bài học hữu ích và thú vị.

Sau khi bài viết “Chùa chết” của tôi được nhiều bạn đọc được, tôi đã nhận được rất nhiều phản hồi. Thành tâm biết ơn sư quan tâm của các bạn. Nay tôi quyết định đi sâu thêm 1 chút nữa, chỉ 1 chút và động đến 1 góc nhỏ thôi ạ. Chuyện chùa chết thì đã rõ. Nhưng ai là người giết chùa.

Tôi nhận được email, nhắn tin, điện thoại mỗi ngày. Nhiều lắm. Trong số đó có những thắc mắc, những trăn trở và đây là một trong rất nhiều số đó. “Con xin phép hỏi thầy 1 câu ạ: các nhà sư khi xuất gia (đã thành đại đức và là trụ trì 1 ngôi chùa) thì có được phép ăn mặn và uống rượu bia không ạ. Vì con có tìm hiểu và biết rằng Phập Pháp rất tốt cho bản thân con và những người xung quanh nên con có tham gia 1 câu lạc bộ Phật tử ở tỉnh Nam Định (quê con ạ) và có theo 1 thầy đại đức. Nhưng hóa ra con mới biết là thầy không ăn chay mà cũng thi thoảng uống rượu, bia. Theo thầy Hùng thì con có nên theo thầy đại đức này không ạ?”

Tôi rất trăn trở cho Phật giáo nước nhà của hiện tại và tương lai. Bao năm nay tôi luôn theo dõi và ủng hộ các trung tâm hoằng pháp lớn của Việt Nam mà nơi làm tốt nhất, lớn nhất, hiệu quả nhất, thay đổi tâm của nhiều người nhất có lẽ là chùa Hoằng Pháp TP HCM.

Có phải càng ngày hình như càng khó tìm ra những ngôi chùa theo đúng nghĩa của từ này. Nhiều ngôi chùa đã biến thành nơi sinh hoạt tín ngưỡng, thậm chí cúng lễ đồ mặn, thậm chí bà đồng ông cốt cũng vào cả chùa. Có những ngôi chùa vắng tanh vắng ngắt, chỉ có ông từ, bà từ hương khói trông nom.