Among the Buddha's disciples, the laypeople make up a large number and have certain influences on the appearance of Buddhism in general. The scriptures and the lives of typical laypeople of the Buddha's time show that the ideal layperson model mentioned by the Buddha is quite specific and detailed. According to the scriptures, an ideal layperson must perfect four basic qualities: Economic stability; dignified conduct; balance and harmony; protecting and promoting the Dharma.

Theo cách hiểu của tiếng Việt, thành cú trên được dịch là: Một chữ cũng là Thầy, nửa chữ cũng là Thầy. Từ trước đến nay, trong lĩnh vực giáo dục ở Việt Nam nói chung, việc vận dụng thành cú này vào truyền thống tôn sư trọng đạo như một lẽ mặc nhiên mà ít có sự quan tâm đến những liên hệ nguồn cội của chúng. Với khảo sát bước đầu cho thấy, đã có những bằng chứng liên quan và liên hệ với cội nguồn của Phật giáo, trong việc xuất hiện và định hình thành cú nêu trên.

Căn cứ thông tin từ tác phẩm Ni trưởng Huỳnh Liên - cuộc đời và đạo nghiệp do Ni giới hệ phái Phật giáo Khất sĩ ấn hành vào năm 2016 thì trong số những tác phẩm, dịch phẩm của Ni trưởng có bản diễn kệ của bài Kinh Vô ngã tướng. Đặc biệt, bản diễn kệ này hiện đã được đưa vào Nghi thức tụng niệm chính thức của hệ phái Phật giáo Khất sĩ Việt Nam. Trong khuôn khổ Hội thảo về Ni trưởng Huỳnh Liên - những đóng góp cho Đạo pháp - Dân tộc và các giá trị kế thừa, chúng tôi xin góp thêm vài cơ sở tư liệu cũng như ghi nhận một vài điểm đặc thù xoay quanh bản diễn kệ nêu trên của Ni trưởng Huỳnh Liên.

Từng là cộng sự và trợ lý thân thiết của HT. Thích Thiện Bảo tại báo Giác Ngộ, trước khi Hòa thượng rời nơi đây để về Kiên Giang thành lập Trung tâm Thiền tập Bửu Thọ, chúng tôi thật sự rất vui khi nhận được tặng phẩm là một tập sách nhỏ có tên Chùa Việt trong tâm người xa xứ tập 3 trong loạt “ Quăng đời mình vào chốn Thiền Môn” của Hòa Thượng. Sách trình bày đẹp, do Nhà sách Phương Nam Books ấn hành vào giữa năm 2023

Lịch sử truyền thừa của Ni giới ở một số bộ phái Phật giáo nói chung mãi đến hôm nay vẫn còn nhiều vấn đề chưa thể lý giải trọn vẹn. Ngay như tại Việt Nam, do đặc thù của các điều kiện lịch sử, thế nên nhiều nguồn thư tịch quý giá cổ xưa bị mất mát và hư hoại. Do vậy, việc tìm kiếm những cơ sở truyền thừa, hoặc chí ít là những manh mối của chúng, là những công việc không hề dễ dàng.

Theo Xuất Tam Tạng Ký Tập thì Kinh Tạp A-Hàm (雜阿含經) do ngài Cầu-na-bạt-đà-la (求那跋陀羅; S. Guṇabhadra) dịch từ Phạn sang Hán tại chùa Kỳ Hoàn (祇洹寺) vào niên hiệu Nguyên Gia năm thứ mười hai (năm 435 TL), đời vua Tống Văn Đế (407-453). Tác phẩm Cao Tăng Truyện và Phật Tổ Thống Kỷ cũng xác nhận sự tương đồng về sự kiện và niên đại.

Thời Phật tại thế, có những vị đệ tử thân tuy ở tại gia nhưng đã mang chí nguyện xuất trần thượng sĩ. Trong số những cư sĩ được kinh Tăng Chi đề cập (A.i,23), có thể kể đến như: tối thắng về bố thí là Anāthapindika, chuyên lo sức khỏe cho Tăng-già là ngự y Jīvaka Komārabhacca, ưu thắng về hạnh đa văn là nữ cư sĩ Khujjutarā…

Đã có một truyền ngôn cho rằng, tác giả bài Kệ khai kinh (開經偈) do một vị hoàng hậu của triều đại nhà Đường, tên là Võ Tắc Thiên 武則天 (624-705) sáng tác. Truyền ngôn đó có thể được tìm thấy trong nhiều bài viết trên mạng xã hội và thậm chí còn xuất hiện trong những bài giảng của một số vị giảng sư. Vậy thực chất, truyền ngôn hoàng hậu Võ Tắc Thiên là tác giả của bài Kệ khai kinh dựa trên cơ sở nào? Bài viết ngắn này cố gắng tìm kiếm câu trả lời đó.

Vào năm 2013, trong quá trình xử lý văn bản để viết tác phẩm Kinh Tứ thập nhị chương - đối chiếu và nhận định, chúng tôi vô tình đọc được Lời tựa trong tác phẩm Phật Tổ tam kinh (佛祖三經) do Vân Thủy Sa-di Thích Tại Tại (雲水沙彌釋在在) viết. Vì nhân vật này không phải là yếu tố trọng tâm của chủ đề nghiên cứu thế nên chúng tôi không đi sâu tìm hiểu mà chỉ thoáng chút ngỡ ngàng trước danh xưng của một vị Sa-di, nhưng sao lại được viết lời giới thiệu cho một tác phẩm kinh điển mang tính phổ biến vào thời ấy như thế.

Trong kinh điển Phật giáo, từ Hán tạng cho đến Nikāya nói chung, thật sự không quá khó để tìm thấy những cụm từ liên quan đến một phương tiện vận chuyển trong thời kỳ cổ đại, thường được gọi là cỗ xe (yāna, 乘).