Ăn chay là một trong những hành động từ bi vô cùng thù thắng của tín đồ Phật giáo. Người ăn chay trường có thể ngày ngày giữ giới không sát sinh. Vì ăn thịt là gián tiếp làm hại mạng sống động vật, mỗi ngày đều sẽ tạo nghiệp ác, nên có thể nói rằng ăn chay trường là giới hạnh cơ bản nhất của người đệ tử Phật, đồng thời cũng giúp cho chúng ta không còn tích lũy thêm nghiệp sát mới nữa. Không sát sinh là bước đầu tiên để nuôi dưỡng tâm từ bi, mà ăn chay lại là hạnh đơn giản, dễ làm nhất để thực hành không sát sinh.

Ăn chay, không ăn thịt, là một truyền thống cao đẹp hơn ngàn năm nay ở nước ta, phù hợp một cách sâu xa với tinh thần sùng cao của Phật giáo. Chỉ có những tín đồ Phật giáo của một quốc gia có một nền văn hóa sâu sắc thâm hậu như Trung Quốc, mới có thể phát huy được triệt để. Không những ăn chay đã trở nên sự hành trì của mỗi cá nhân, ăn sâu vào lòng người, mà những mỹ đức như sự cấm sát sanh, cấm giết thịt, đã từng ảnh hưởng đến chính sách của quốc gia.

Nội dung của buổi thuyết trình ngày hôm nay của chúng tôi gồm có ba phần: (1) ăn chay qua lăng kính khoa học tức quan niệm về ăn chay của người Tây phương, (2) ăn chay trong đạo Phật, và (3) trả lời những thắc mắc liên quan đến vấn đề ăn chay. Trước khi đi vào ba đề mục chính, chúng tôi xin nói sơ qua về từ ngữ “ăn chay”.

Việc đụng chạm đến một tập tục của một Tôn giáo vốn được xem là điều tối kỵ chẳng hạn như khi chúng ta đến những quốc gia theo Đạo Hindu, một Tôn giáo xem Bò là Thần linh để thờ cúng thì Đạo Hindu sẽ kiêng kỵ và không ăn thịt Bò, tại đất nước Ấn Độ, nhiều Đền thờ Bò được lập ra, nếu chúng ta tiếp xúc với người theo Đạo Hindu mà mời họ ăn thịt Bò là một điều xúc phạm. “Ở Thành phố Varanasi, thành phố thiêng liêng bậc nhất ở Ấn Độ, nổi tiếng với truyền thống ăn chay. Điều này ảnh hưởng lớn từ yếu tố tôn giáo”, vậy thì việc tùy tiện phát ngôn, để khẩu hiệu mang tính tuyên truyền, đả khích, miệt thị, bôi xấu người ăn chay cũng là một hành vi xúc phạm, thiếu tôn trọng đối với những Tôn giáo hoặc quốc gia có tập tục, truyền thống ăn chay và khuyến khích người khác ăn chay, làm việc thiện.

Hồ Quỳnh Hương là một người nghệ sĩ tài hoa, bản lĩnh với vẻ đẹp sắc sảo, quyến rũ. Tuy nhiên đằng sau hình ảnh rực rỡ trên sân khấu ấy, Hồ Quỳnh Hương còn là một người phụ nữ có tâm hồn đẹp đẽ với lối sống thuần chay kiên định.

Trong giới luật cấm sát sanh của Phật giáo, người ta mong đợi Phật tử phải theo luật ăn chay. Tuy nhiên, theo kinh tạng Pali, kinh tạng được các trường phái Theravada buổi sơ khai sưu tập, và được trường phái Theravada duy nhất còn tồn tại tin tưởng, có nhiều chỗ đề tài này đã được nêu lên, và trong tất cả các trường hợp ấy rõ ràng Đức Phật từ chối đòi hỏi các vị Tăng phải kiêng thịt. Họ cho rằng là các nhà sư khất sĩ chỉ nhờ vào đồ khất thực, và Luật tạng nói đi nói lại nhiều lần là họ phải ăn những gì mà người ta cho, coi đó như là phương tiện duy nhất để sống.

Đức Thế Tôn dạy vạn pháp vô thường, có sinh thì có diệt. Nền văn minh hiện tại của chúng ta cũng thế. Trong lịch sử của Trái Đất, nhiều nền văn minh đã từng bị tiêu diệt. Nền văn minh hiện tại của chúng ta nếu có bị tiêu diệt thì đó cũng là theo luật vô thường. Nếu loài người cứ tiếp tục sống u mê và với lòng tham vô đáy như hiện nay thì sự tiêu diệt của nền văn minh này không còn xa nữa. Ta phải chấp nhận sự thật ấy, như là chấp nhận cái chết của chính chúng ta

Thế là mười lăm năm trôi qua trong bình yên, hạnh phúc và khoẻ mạnh, mười lăm năm chứng minh cho bạn bè, người thân rằng mình đã lựa chọn đúng. Mười lăm năm không còn vay xương máu của động vật để bồi bổ cho cái thân tứ đaị, giả hợp này.

Người xưa nói: “Dân dĩ thực vi thiên.” Điều này cho thấy ăn uống là nhu cầu thiết yêu, là vấn đề được quan tâm hàng đầu của nhân loại. Văn hoá ẩm thực có từ rất lâu đời. Phật giáo truyền bá và phát triển việc ăn chay xuất phát từ tinh thần từ bi và một nhân sinh quan đặc thù. Sau khi Phật giáo du nhập Trung Quốc, việc ăn chay ngày càng phát triển rộng rãi, hình thành một số nét văn hoá trong việc ăn chay với nhiều nét đặc sắc.

The purpose of a vegetarian diet is to increase compassion and reduce anger. The precept of “refrain from destroying living creatures” is plays a role in the vegetarian view of Buddhism. Mục đích cũa sự ăn chay là làm tăng trưởng lòng từ bi, giảm bớt lòng sân hận. Giới “không sát sanh” đóng vai trò quan trọng về quan điểm ăn chay của Phật giáo.