Trong khi học Phật, chúng ta thường đọc thấy ba pháp ấn là vô thường, khổ, và vô ngã. Đôi khi, chúng ta đọc thấy trong kinh nói về bốn pháp ấn là vô thường, khổ, vô ngã và Niết Bàn. Tùy theo dị biệt bộ phái, mỗi vị thầy ưa nói cách này hay cách kia. Thực tế, nói cách nào cũng đúng, cũng phù hợp kinh điển. Trong khi đó, theo cách nhìn của Thiền tông Việt Nam, tất cả các pháp tự thân đã là tịch diệt, bời vì lìa phiền não thì không có bồ đề, lìa sanh tử thì không có Niết bàn. Cũng như sóng không lìa nước, và ảnh không lìa gương. Do vậy, Thiền tông nêu lên ý chỉ là phải nhìn thấy để sống với pháp tánh, với Niết bàn tự tâm.

Trong Kinh Pháp Cú, đức Phật dạy về “Vô Thường” như sau: Sống trăm tuổi mà không thấy pháp vô thường sinh diệt, chẳng bằng sống chỉ một ngày mà được thấy pháp sinh diệt vô thường (Pháp Cú 113).

Sách Thiền Tập với Pháp Ấn dày 460 trang gồm 27 chương do Ananda Viet Foundation ở California vừa xuất bản mà tác giả gửi biếu tôi bản đầu tiên. Đây là cuốn sách thứ bảy biên khảo về Thiền của cư sĩ Nguyên Giác. Có thể kiếp trước tôi và Nguyên Giác là bạn vong niên đồng tu cho nên tôi đã dành nhiều thời giờ giới thiệu nhiều sách của ông. Thế nhưng nhìn cuốn sách dày cộm này tôi thấy sợ. Ở tuổi già 81 như tôi, rất nhiều bạn bè đã ra đi, một số còn đó nhưng sống ở viện dưỡng lão, hoặc ngồi xe lăn, hoặc nằm như bất động trên giường bệnh, từng giây từng phút đối phó với sự đau đớn, dằn vặt, tiếc thương. Một số còn khỏe thì cố mà đi du lịch kẻo mai không đi được nữa. Một số giết thì giờ bằng cách nghe nhạc, thưởng thức các chương trình văn nghệ, giải trí v.v… và đầu óc chẳng còn dư để nghĩ đến sách vở nhất là sách Thiền. Còn tôi, may mắn ngoài thuốc trị áp huyết, chưa thấy đổ bệnh gì.

Cuốn sách “Thiền Tập với Pháp Ấn” gồm 27 bài viết mà hầu hết nội dung là “trích lời Phật và ý Tổ để chia sẻ, và để mời gọi nhau cùng bước qua bờ bên kia”, như tác giả bộc bạch. Qua bờ bên kia là qua bờ giải thoát, nơi không còn sinh tử, không còn luân hồi khổ đau. Vậy Giải thoát là gì và Đạo Phật chủ trương tu tập như thế nào để đạt giải thoát? Đó là mục đích chính của cuốn sách mà tác giả muốn giãi bày, muốn chia sẻ với người đọc như để mời gọi cùng nhau bước lên con thuyền qua bờ kia.

Pháp ấn là dấu ấn của diệu pháp, diệu pháp chân thực, không chuyển động hay biến đổi nên gọi là “Ấn.” Dấu hiệu chứng ngộ mà chư Phật hay chư Tổ trao truyền tâm pháp cho nhau. Trong Phật giáo, Pháp ấn biểu thị chân lý, là lẽ tự nhiên, không thể chối cãi được. Chân lý chính là nguyên nhân diệt trừ khổ đau

Pháp ấn, tiếng Phạn dharma-mudrā, trong đó dharma là pháp, là những lời dạy của Đức Phật, và mudrā là dấu ấn, là khuôn dấu, là đặc chất, là tiêu chuẩn. Ấn còn có nghĩa là chân thật, bất động, bất biến, như ấn tín của quốc vương. Pháp ấn là dấu ấn của Chánh pháp, là dấu hiệu đặc trưng để nhận biết Phật pháp, nhưng cũng có thể là chỉ cho giáo pháp cô đọng, tinh yếu, cốt tủy, tức là pháp yếu.