Hôm nay tôi giảng bài pháp đầu tiên trong mùa An cư cấm túc của chư Tăng Ni tại Học viện Phật giáo VN - TP.HCM. Tôi có một số suy nghĩ muốn chia sẻ với Tăng Ni sinh, đó là ý nghĩa tầm sư học đạo (xuất gia), sự thành đạo và truyền đạo của Đức Phật. Ba vấn đề lớn này Tăng Ni cần suy nghĩ và ứng dụng những điều Phật đã chứng để noi theo, mới có thể thay Phật giáo hóa chúng sanh.

Nếu tin nhân quả, thấy được mọi sự vật, hiện tượng chỉ hiện hữu trong tương quan duyên sinh thì con người sẽ không rơi vào các vọng tưởng, có thể dẫn tới điên đảo tưởng và chắc chắn hành động theo đó sẽ đưa tới khổ đau. Nếu không có sự quán chiếu như vậy thì sẽ không thể chuyển hóa các nội kết giữa người chiến thắng, kẻ mạnh với người thất bại, kẻ yếu hơn; và hận thù sẽ tiếp nối trong luân hồi, tiếp tục gây nên khổ đau khôn nguôi.

Trong số báo này, chủ đề đặt ra là thú vật có thể hiểu Phật pháp không. Tất nhiên thú vật không có cấu trúc não bộ như con người, nên nó không thể suy nghĩ, hiểu biết giống như con người. Nhưng có thể khẳng định rằng thú vật có thể cảm nhận được năng lượng từ bi, bao dung, chăm sóc, chở che… của con người dành cho nó.

... thiết nghĩ Tăng Ni và Phật tử khắp nơi trên thế giới cần rút ra bài học kinh nghiệm quá đắt của Phật giáo Ấn Độ xưa kia, rằng không bao giờ cho phép chúng ta rời khỏi tinh thần giải thoát của Đức Phật; vì xa rời nếp sống giải thoát là ngọn lửa châm ngòi cho sự bùng nổ mọi việc tranh chấp, dẫn đến những thảm họa và Phật giáo sẽ tự diệt vong. Chắc chắn đó không phải là con đường sáng suốt và từ bi của Đức Phật vạch ra cho tất cả hàng đệ tử nối bước dấu chân Ngài trên thế gian này.

Theo sự hiểu biết và quá trình nghiên cứu của tôi, tất cả Phật pháp có trên thế gian này khởi đầu từ Đức Phật Thích Ca thành đạo ở Bồ Đề Đạo Tràng, nhưng đi sâu vào giáo lý từ Nguyên thủy lần qua phát triển lên đỉnh cao Đại thừa, chúng ta thấy mỗi thời kỳ, trong mỗi hoàn cảnh có các bậc Thánh Tăng xuất hiện, có các Bồ-tát thị hiện để đưa Phật pháp thích nghi với sinh hoạt từng vùng miền, hay từng thời kỳ nhằm làm cho Phật giáo tồn tại và phát triển.

Vua A Xà Thế hỏi Phật rằng giáo lý Ngài dạy có lợi ích gì mà nhiều người bỏ nhà cửa, bỏ công ăn việc làm, bỏ quan tước để cạo đầu theo Phật tu. Quý thầy phải suy nghĩ câu hỏi này.

Khởi đầu, tư tưởng Tịnh độ không có trong kinh Nguyên thủy, nhưng có thể nhận thấy rõ rằng Niết-bàn theo kinh Nguyên thủy đã được triển khai thành tư tưởng Tịnh độ trong Phật giáo Đại thừa.

Trường hạ chúng ta đã trải qua hơn một tháng cấm túc an cư. Điều đáng mừng nhất là trong đời sống chúng ta khắc khổ để thực hành giáo pháp Phật, nhưng tất cả quý vị được an vui và khỏe mạnh chứng tỏ chúng ta thực hành đúng giáo pháp Phật, vì giáo pháp Phật luôn ban an vui và hạnh phúc cho tất cả muôn loài.