Bản thể luận (ontology) trong phạm trù Phật học tất nhiên là có quan hệ trực tiếp đến hệ thống căn bản nhất của Phật học; do vậy, điều nầy sẽ được thảo luận trong sự khảo sát về mọi tư tưởng và giáo lý đạo Phật. Tuy nhiên, những vấn đề sau đây, tôi sẽ đề cập một cách chuyên biệt và chủ yếu là trên phương diện tư tưởng Phật giáo Đại thừa.

Lăng Nghiêm Bách ngụy là tác phẩm của Lữ Trừng, khảo sát toàn văn thấy trình bày 101 điều, cho rằng Kinh Thủ-lăng-nghiêm thuộc loại ngụy kinh. Than ôi! Thời mạt pháp, ma mạnh pháp yếu, đúng sai đảo lộn, che mắt trời người, lấy tà làm chánh, phá hoại chánh pháp, cam chịu đọa vào hào sâu. Thật là đáng thương!

Tập sách mỏng về Đức Đạt-lại Lạt-ma thứ 14 Tenzin Gyatso nầy bao gồm những đề tài liên quan đến Đức Đạt-lại Lạt-ma, một vị lãnh đạo tinh thần Phật giáo Tây Tạng cũng như của các Phật tử khắp trên thế giới. Những tài liệu nầy được tổng hợp từ Internet. Để người đọc tiện theo dõi, chúng tôi xin xếp thành ba đề mục.

Căn bản trung quán luận tụng (Mūlamadhyamaka-kārikā) là một bộ luận chính trong ngôi nhà đồ sộ tráng lệ Trung Quán. Bất kỳ một hành giả hay học giả nào khi muốn thâm nhập vào bộ môn vi diệu này đều phải kính ngưỡng thiên tài trác việt Long Thọ, người đã dựng lập tư tưởng Đại thừa, ...

Vì Phật tánh siêu việt tính nhị nguyên, siêu việt duy ngã luận. Có nghĩa là chỉ khi nào ‘hàng phàm phu’ thâm nhập được yếu tính bất nhị và vô ngã luận; nếu không, họ chẳng thể nào nhận ra được Phật tánh. Điều ấy có nghĩa là sự giải thoát khỏi căn bản vô minh chỉ khả hữu khi thoát khỏi ràng buộc từ nhị nguyên, duy ngã luận. Đây là trường hợp mà đức Phật gọi là ‘tự trói mình không dây’.

“Mặc dù trải qua 100 năm từ khi có sự bắt đầu những nghiên cứu khoa học về đạo Phật ở Châu Âu, tuy vậy, chúng ta vẫn còn đang mơ hồ về nền tảng giáo lý của tôn giáo nầy và tính triết học của nó. Chắc chắn không có một tôn giáo nào khác đã chứng tỏ một cách rất kiên định để làm sáng tỏ những trình bày có tính hệ thống của mình.”

Tập sách nầy chúng tôi trích dịch từ hai tác phẩm của Đức Đạt-lại Lat-ma 14 Tenzin Gyatso. Tác phẩm thứ nhất là Tantra In Tibet, ấn bản năm 1977 của Nhà xuất bản Snow Lion, Ithaca, NewYork, USA. Bản thứ hai là Kindness, Clarity and Insight, ấn bản lần thứ 14 năm 1998, cũng của Nhà xuất bản Snow Lion, Ithaca, NewYork, USA.