Đạo Phật có trên hai mươi lăm bộ phái và 2500 năm lịch sử. Con đường tồn tại và phát triển của đạo Phật cho đến ngày hôm nay về mặt lý thuyết cũng như thực hành là con đường Trung Đạo. Cho nên, trung đạo là chánh đạo. Nghiêng lệch một ly là đi một dặm. Vũ khí thiện xảo nhất của Phật giáo dùng để đối trị với những thế lực đối nghịch – đối nghịch tự thân phát xuất từ bên trong và đối nghịch ngoại cảnh tác dụng từ bên ngoài – là tinh thần Trung Đạo.

Sau hơn bốn mươi năm đi biền biệt sông hồ, xa làng, xa Huế xa dòng sông Bồ… tôi lại có dịp trở về chốn cũ để ngồi bên sông, dòng sông thời thơ ấu và thuở tuổi hạc vàng!

Hôm nay, ở chùa Làng chúng con đang chuẩn bị Lễ Vu Lan và làm Bông Hồng Cài Áo cho lễ Báo Hiếu Mẹ. Chúng con là thế hệ G-3, G-4 vẫn thường thắc mắc rằng: Ngài Mục Kiền Liên là một vị đại đệ tử và đệ nhất thần thông của Đức Phật. Ngài cũng là đứa con chí hiếu đã cứu Mẹ mình ra khỏi địa ngục. Nhưng rồi cuối đời vẫn bị bọn cướp giết chết phanh thây khi Đức Phật đang còn tại thế. Như vậy là Phật không ĐỘ cho đệ tử của mình sao anh? Nhắc đến đây con lại vừa buồn cười vừa xót xa khi cái bài hát “Sao Phật độ ta mà không độ Nàng” ngày nào cũng nghe hát đủ kiểu trên đài, TV, online. Như thế thì chúng ta làm sao giải thích đây chú. Nhiều em đoàn sinh GĐPT hỏi quá mà con là huynh trưởng cũng bí luôn. Nhân dịp Vu Lan kính nhờ chú giúp con giải thích Phật Pháp nghe như quá mâu thuẫn nầy. Xin kính cám ơn chú và chúc tất cả đều hạnh phúc an vui trong mùa Vu Lan hiếu hạnh.

Vu Lan về… Vu Lan cũng như Giáng Sinh, không còn là ngày lễ riêng tôn giáo. Đó là những dấu son thời gian của nhân văn ghi đậm nét cảm xúc của con người. Nếu Giáng Sinh là ngày lễ của Ân Tình thì Vu Lan là ngày lễ Nhớ Mẹ.

Có những hồi chuông chùa nghe một đời chưa dứt tiếng ngân. Tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân trong tâm tôi gần tới 80 năm vẫn còn vang vọng. Đây chẳng phải là hồi chuông chùa Thiếu Lâm tự trong chuyện võ hiệp Kim Dung hay tiếng hát "chẳng phải là hoa, chẳng phải sương" của nhân vật Gia Gia trong tiểu thuyết ngôn tình của Quỳnh Dao vừa mới mất mà là tiếng chuông ngân sống thực đời thường.

Trong lịch sử nhân văn khoảng 4.000 năm trở lại, con người đã bước qua những giai đoạn thông tin và truyền thông đại chúng từ thấp đến cao về số lượng; nhưng cũng trong nhiều trường hợp, từ cao đến thấp về chất lượng.

Tưởng tượng nếu một xã hội kỹ nghệ và thực dụng phương Tây mà không có tôn giáo thì điệu sống sẽ đi về đâu. Con người sẽ đối diện, tương tác và dẫm đạp lên nhau tới mức độ nào nếu đời sống chỉ thuần một cực: biết sống mà không biết chết; chỉ có tiến tới mà không dừng lại hay rút lui; nuôi hận thù mà chẳng có yêu thương.

Biết đâu mình sống 100 năm | Thân củi mục hoá hương trầm | Ảo hóa đường đời bất tận | Kéo dài vô thủy vô chung | Biết đâu 80 mình chết | Bây giờ xế bóng 75 | Năm năm làm chi cho hết | Khéo lo những chuyện xa tầm