...Có thể nói, từ lời Phật dạy được tóm lược trong kinh Đại bát Niết-bàn: Hòa quang bất đồng kỳ trần (和光不同其塵) qua bản dịch của ngài Đàm-vô-sấm và lời dạy của Lão Tử trong Đạo đức kinh: Hòa kỳ quang, đồng kỳ trần (和其光,同其塵) tuy chỉ khác biệt một vài chữ nhưng nghĩa lý cách xa nhau muôn dặm. Trong thực tế ngày nay, khi đạo đức của nhân loại nói chung đang có những biểu hiện suy giảm, đã tác động đến nhiều lãnh vực của xã hội mà trong đó có cả Phật giáo, thì dịch ngữ của ngài Đàm-vô-sấm từ bản kinh Đại-bát Niết-bàn, có thể được vận dụng như một thái độ sống nhu nhuyến, hiệu năng và tích cực trong bất kỳ mối quan hệ nào.

Cầu cúng thần tài là một trong những tín niệm phổ biến của nhiều thể thức tôn giáo ở Ấn Độ, xuất hiện từ thời cổ đại và tồn tại cho đến ngày nay. Đứng trước thực trạng đó, Đức Phật đã mở một lối đi riêng qua lời khẳng định trong kinh Trường Bộ:

Bệnh tật, đó là điều không ai có thể tránh khỏi. Tuy nhiên, có những căn bệnh riêng lẽ, chỉ tác động trực tiếp lên mỗi cá nhân và cũng có những dịch bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả cộng đồng. Dịch bệnh Corona, với tên gọi mới Covid-19 là một trường hợp như vậy, vì vừa ảnh hưởng trực tiếp đến mỗi cá nhân vừa có sự tác động liên quan đến cả nhân loại, không hạn cuộc quốc gia hay vùng lãnh thổ.

Theo kinh điển Phật giáo, việc lắng nghe chính xác, rõ ràng và đầy đủ là một trong những nền tảng quan trọng để thành tựu trí tuệ. Trên phương diện giữ gìn và truyền đạt Thánh giáo, thành tựu khả năng lắng nghe này là một trong những điều kiện cần. Đặc biệt, trong những phương cách truyền đạt thông tin thời cổ đại ở Ấn Độ, mọi kiến thức nói chung và kinh điển Phật giáo nói riêng, sở dĩ được tiếp nối và truyền trao đều phải dựa vào việc lắng nghe chính xác và cẩn thận giữ gìn. Từ đây đã mở ra một giai thoại đáng suy gẫm cũng như những trường hợp tương tự, trong quá trình truyền dịch kinh điển Phật giáo nói chung.

Giáo pháp của Đức Phật vốn chỉ có một vị thuần nhất, đó là vị giải thoát. Tuy nhiên, trong quá trình giữ gìn, truyền thừa và lan tỏa, do tác động bởi nhiều yếu tố khác nhau thế nên chánh pháp của đức Phật đôi khi bị xen lẫn bởi nhiều yếu tố chưa phải là chánh pháp.

Câu chuyện về gã cùng tử trong kinh Pháp Hoa là một ẩn dụ sinh động, mô tả về một người vốn giàu có mà cứ tưởng mình thật sự là kẻ nghèo hèn. Vấn đề là cho đến khi nào chàng cùng tử ấy mới hội đủ điều kiện, nhân duyên để phản tỉnh và nhận ra mình vốn có kho tàng trong chéo áo. Cũng vậy, có những kho tàng minh triết, có những đấng phạm hạnh, có những bậc thiện lành vốn đang hiện hữu ở ngay đây, trong cuộc sống này nhưng chúng ta cứ mãi mê tìm kiếm ở đâu khác. Câu chuyện con chim tìm bờ được Phật nêu dẫn trong kinh là một trưởng hợp như vậy.

Ước nguyện về một đời sống no đủ và thịnh vượng là khát vọng cháy bỏng của con người ở mọi thời kỳ. Nhằm đáp ứng một phần ước nguyện đó, nhiều tôn giáo đã xây dựng và định hình nên những vị thần chuyên trách, thường gọi là thần tài.

Trưởng giả Cấp cô độc (給孤獨) có tên riêng là Tu-đạt-đa (須達多, Sudatta) nhưng thường được mọi người gọi bằng mỹ hiệu Anāthapiṇḍika, nghĩa là người chu cấp cho kẻ nghèo khó. Với Phật giáo, danh tiếng trưởng giả được biết đến nhiều nhất là người đã hiến cúng một khu đất rộng lớn, được mua lại từ thái tử Kỳ-đà, để xây dựng nên một Tinh xá mà kinh điển thường gộp chung tôn danh của cả hai người là Vườn của ngài Cấp cô độc và cây của thái tử Kỳ-đà (祇樹給孤獨園).