Những năm gần đây, danh từ “chánh niệm” được xuất hiện tràn ngập khắp sách vở, báo chí, học thuyết, các khóa học, và nó được đề xướng hai học thuyết về sự thực tập chánh niệm (Sati). Học thuyết thứ nhất cho rằng: đức Phật sử dụng thuật ngữ chánh niệm có nghĩa là “vô niệm” hay “không dính vào có hay không”, “sự thuần chú tâm, không pha tạp” (bare attention): trạng thái của sự tiếp nhận thuần khiết - không phản ứng - không phán xét - không can thiệp đối với hiện tượng vật lý và trạng thái của tâm khi chúng tiếp xúc với sáu giác quan (thức là giác quan thứ sáu).

“Có hai hạng người khó gặp trong đời? Thế nào là hai? Đầu tiên là người có lòng tử tế, và thứ là người biết ơn hành động tử tế của người đã làm cho mình”

Ngôi nhà bên ngoài không phải là ngôi nhà thực sự của bạn. Đó chỉ là căn nhà giả tưởng, căn nhà trong thế tục. Còn căn nhà thực sự của bạn, đó là sự bình an. Đức Phật đã dạy ta xây căn nhà thực sự của mình bằng cách buông bỏ cho đến khi ta đạt được bình an, thanh tịnh.

Trên góc độ đạo đức, nguyện cầu là thể hiện sự quan tâm với cá nhân. Những ao ước một cuộc sống tốt đẹp hơn cho người quá vãng là một nét đẹp tinh thần rất đáng trân trọng. Thế nhưng, cao hơn tất cả những lời cầu nguyện, tán tụng, vẫn là một nếp sống trong sạch được xây dựng trên nền tảng đạo đức của 5 giới trong đạo Phật.

Thầy tôi, Ajaan Fuang, có lần khám phá ra có một con rắn đã bò vào phòng mình. Mỗi lần bước vào phòng, Sư thấy nó chui vào cái khe sau tủ đựng đồ. Và dầu ông đã cố tình để cửa mở cả ngày, rắn cũng không chịu ra khỏi phòng. Họ đã sống chung như thế trong ba ngày. Ông đã rất cẩn thận không làm kinh động rắn hay làm nó cảm thấy bị đe dọa bởi sự có mặt của ông.

Này các Tỷ-kheo, có ba căn bản bất thiện này. Thế nào là ba? Tham là căn bản bất thiện, sân là căn bản bất thiện, si là căn bản bất thiện.

Kỹ thuật mà tôi sẽ dạy là thiền hơi thở. Dù cho nền tảng tôn giáo của bạn là gì chăng nưã thì nó cũng là một chủ đề tốt. Như thầy tôi đã từng nói, hơi thở không thuộc về Phật Giáo hay Thiên Chúa Giáo hay bất cứ ai cả. Đó là tài sản chung mà bất cứ ai cũng có thể suy tưởng vê nó.

Ngồi thẳng lưng thỏai mái, không nghiêng về phía trước, không ngả về phía sau, lệch trái hay phải. Nhắm mắt và nghĩ đến thiện niệm. Thiện niệm trước hết là cho chính bạn, vì nếu bạn không thể nghĩ điều tốt dẹp cho chính mình – nếu bạn không cảm nhận được ước muốn chân thật cho chính hạnh phúc của mình – thì không có cách nào bạn có thể chân thành mong muốn hạnh phúc cho người khác.

Chúng tôi nhận được một số câu hỏi liên quan đến việc thực hành thiền. Để trả lời chung, chúng tôi giới thiệu đến quý đạo hữu bài pháp hành của Hoà thượng Giới Đức (Minh Đức Triều Tâm Ảnh) giảng trong khóa An cư năm 2015 tại chùa Huyền Không Sơn Thượng Thừa Thiên Huế và bài hướng dẫn thiền tập của Thiền sư Thanissaro Bhikkhu (bản dịch của Cư sĩ Nguyên Giác):

Dưới đây là một bài giảng ngắn của nhà sư người Mỹ Thanissaro Bhikkhu (1940- ), tu tập theo truyền thống "Tu Trong Rừng" của Phật giáo Theravada, về việc chữa trị bệnh tật trong tâm thần cũng như trên thân xác nhờ vào phép thiền định về hơi thở. Tuy là một bài giảng ngắn, thế nhưng việc mô tả phép thiền định này thật hết sức chi tiết và rõ ràng mà mọi người đều có thể mang ra để luyện tập. Độc giả có thể tìm đọc bản gốc tiếng Anh của bài này trên mạng của nhà sư Thanissaro: